De Taalboekenprijs 2025 is toegekend aan Wat taal verraadt van hoogleraar taalkunde Freek Van de Velde. Hij ontving de prijs – 3000 euro en een oorkonde – op 4 oktober in de uitzending van De Taalstaat uit handen van de juryvoorzitter, VRT-taalraadsvrouw Geertje Slangen.
Het is de zevende keer dat de Taalboekenprijs is uitgereikt.

In Wat taal verraadt staat de symbiose tussen mens en taal centraal. Taal heeft ons brein gekaapt, onze lichaamsbouw veranderd, onze cultuur gevormd, en onze perceptie van de werkelijkheid gekleurd. Maar daar staat tegenover dat we door taal hebben kunnen worden wat we nu zijn. En tegelijkertijd heeft de taal door ons kunnen worden wat ze nu is: een hyperefficiënt communicatiemiddel.

De jury prijst het boek om zijn originele invalshoeken, maar ook om de erudiete eloquentie, de zwierige toon en de humoristische accenten: “De ene sprankelende zin na de andere”. Daarbij slaagt de auteur er ook nog in om er ondanks de informatiedichtheid “lekker de vaart in te houden”. En uiteraard was er veel lof voor de inhoud, die “de lezer een omvattend beeld geeft van wat taal en communicatie voor de mens betekenen”.

Juryrapport

De Taalboekenprijs is een prijs voor het beste taalboek – een boek dat bedoeld is voor een breed publiek, en dat oorspronkelijk, goed geschreven en taalkundig relevant is. De prijs is een initiatief van het Genootschap Onze Taal, het Algemeen-Nederlands Verbond en dagblad Trouw. Er waren vijf boeken genomineerd.

Alle genomineerden

• Van vogala tot noncha. Het historische verhaal van de Nederlandse taal van Miet Ooms. Over de historische gebeurtenissen die van invloed zijn geweest op het Nederlands. (Borgerhoff & Lamberigts, 2025).
• Die goeie ouwe taal van Yoïn van Spijk. Een bundel vol verrassende weetjes over de herkomstvan het Nederlands. (Ambo|Anthos, 2025).
• Denkend aan Hollands. Wat taal zegt over wie we zijn van Khalid Mourigh. Over hoe juist‘buitenlandse’ invloeden de kern vormen van wat het Nederlands eigenlijk is. (Cossee, 2025).
• Hèhè. Over wat we zeggen zonder dat we het doorhebben van Paulien Cornelisse. Over kleine woordjes als ‘nou’, ‘hè’ en andere sfeermakers in het Nederlands. (CPNB, 2025).
• Wat taal verraadt. Een kleine geschiedenis van brein tot beschaving van Freek Van de Velde. De taal als ‘bio-culturele parasiet’, beschouwd door een evolutionaire bril. (Lannoo Campus, 2024).

Eerdere winnaars

In 2019 kreeg Gaston Dorren de Taalboekenprijs voor zijn boek Babel, het jaar daarop was 15 eeuwen Nederlandse taal van Nicoline van der Sijs de winnaar. Diedrik van der Wal won in 2021 met Alles begint met A, in 2022 ging de prijs naar Vertalen in de Nederlanden, van Theo Hermans, Cees Koster, Inger Leemans, Ton Naaijkens en Dirk Schoenaers, en in 2023 nam Ewoud Sanders de prijs in ontvangst voor Het n-woord. Vorig jaar was De Tawl van Philip Dröge het uitverkoren boek.

Samenstelling jury
Ton den Boon – hoofdredacteur Van Dale en taalcolumnist bij dagblad Trouw
Peter Debrabandere – hoofdredacteur Neerlandia, namens het Algemeen-Nederlands Verbond
Mathilde Jansen – taaljournalist en eindredacteur bij Kennislink
Vibeke Roeper – directeur Genootschap Onze Taal
Geertje Slangen – taalraadsvrouw bij de VRT en bestuurslid van Onze Taal