Neerlandia

Inhoud nummer 1 2025 | jaargang 129


Eens zal de Betuwe in bloei weer staan
Eens zal de weduwe in bloei weer staan

.


Eerst nog dit …

Word friend van het Klarafestival
Hoofdredacteur Peter Debrabandere signaleert dat er steeds meer Engelse namen aan tentoonstellingen, festivals, gebouwen en projecten worden gegeven. En dan gaat het niet om leenwoorden, maar een keuze voor communicatie met de burger in het Engels.
Lees dit artikel


Toch geen botsende beschavingen?

Sociale samenhang in Nederland en Vlaanderen

Lawrence Urbain

Het Sociaal Planbureau (SCP) kwam onlangs met de publicatie van een onderzoek aangaande sociale cohesie. Uit de resultaten spreken enkele hoopvolle signalen over de huidige maatschappij. Dat lijkt te schuren met recente verkiezingsuitslagen, die een drang naar verandering laten weerklinken en vaak ook op onvrede wijzen.


Woelige tijden: zonder verleden geen toekomst!

Conservatisme in een notendop

Walter van Herck

We leven in tijden van polarisatie. Burgers zijn verdeeld. Centrumpartijen verliezen, de meer extreme fracties groeien. De problemen moeten volgens de hedendaagse burger zo ernstig zijn dat alleen een radicale oplossing kan helpen. Dat speelt ook in de Lage Landen.


“Lezers vinden ons voor de geopolitieke stukken de verdieping”

Hoofdredacteur De Groene Amsterdammer Xandra Schutte over journalistieke diepgang, geopolitiek en de band met haar Vlaamse lezers

Isidore van Westing

De zon komt voor het eerst in 2025 weer om de hoek kijken als ik mijn fiets parkeer in het centrum van Amsterdam. Ik loop naar een klassiek grachtenpand en bel aan. Binnen ruikt het naar de oude boeken waar de kasten vol mee staan.


Als de Lage Landen te klein zijn

De getroebleerde baron
Het keurige imago van Frederik van Pallandt

Bonny Wassing

Frederik van Pallandt maakt in de tweede helft van de 20e eeuw deel uit van het zangduo Nina en Frederik. Ze worden wereldberoemd met hun zoetgevooisde folkcovers en zingen in het Engels, Deens en Frans. Nina gaat wereldwijd acteren, maar de esoterische Frederik slaat een andere weg in en begint te experimenteren met drugs en verwerkt een kind bij een beroemd model.


Jongeren vieren lezen binnen online lezersgemeenschappen

Effecten van BookTok, Bookstagram en BookTube op leesplezier, de boekenwereld en het literatuuronderwijs

Semmy Claassen

Door lees- en boekgerelateerde content op TikTok, Instagram en YouTube hebben jongeren en volwassenen tot en met 35 jaar hun plezier in lezen (her)ontdekt. Deze opleving van online lezersgemeenschappen heeft invloed op de boekenwereld en roept de vraag op of, en zo ja hoe, het literatuuronderwijs hierop in moet spelen.


“Daarnaast is het verstandig leerlingen boeken te laten kopen, geen bulkboeken, maar echte”

Het bulkboek, van krant naar website

Jan-Bart Claus

Het bulkboek is zo goed als synoniem met literatuuronderwijs. In de jaren 70 liep elke scholier rond met een bulkboek, want door in grote oplages op krantenpapier te drukken, was een roman spotgoedkoop geworden. Het bleek een goudklomp die de boekenmarkt democratiseerde. Vandaag heeft het bulkboek een uitsluitend digitaal bestaan en zet het leesbevordering op de agenda.

Op welke plaats het bulkboek zich tussen succes en kwaliteit zou bevinden, is wellicht minder bepalend dan dat het doet lezen

De vreugde van Vlaanderen

Democratie in België

Bart Lijdsman

Wie, zoals ik, in een ander land gaat wonen, wordt deel van een andere politieke gemeenschap. Belgen gaan anders om met democratie. Het meest in het oog springend is de politieke rol van de partijvoorzitters. Die is heel anders dan in Nederland, waar partijvoorzitters een partijapparaat leiden. In België zetten ze ook de landelijke politieke koers uit en zijn daardoor letterlijk en figuurlijk het gezicht van de partij.


Hear, hear! Another play in English!

Engelstalige theatervoorstellingen in de Lage Landen

Laurens De Vos

Het is met Engels een beetje zoals met naakt in theatervoostellingen. Wanneer is het functioneel en wanneer dient het vooral commerciële doeleinden? De kwestie van meertaligheid op de Vlaamse en Nederlandse podia speelt al langer, maar het lijkt erop dat we gaandeweg een verschuiving zien van een artistieke visie op het gebruik van verscheidene talen naar een wat gemakzuchtigere, op internationaal succes gerichte insteek. In de praktijk komt meertaligheid namelijk vaak neer op eentalig Engels.

Maar ook bij de toeschouwers treedt een grotere afstand op. Ook voor hen is het Engels een jas die niet lekker zit


Het Afrikaanse Taalmonument in Paarl: op naar de volgende 50 jaar, oude reus!

Samantha van den Berg

Het Afrikaanse Taalmonument en -museum in de Zuid-Afrikaanse stad Paarl viert dit jaar zijn 50-jarig bestaan. Een monument – gebouwd tegen de hellingen van de op een na grootste granietrots ter wereld – dat al vijf decennia lang de diverse en uiteenlopende oorsprong eén toekomst van het Afrikans verkent en viert. En als het aan het team achter het beheer van dit monument ligt, is er nog geen sprake van gas terugnemen.

“Wij geloven echter dat zowel het gedeelde verleden aals de wederzijdse beïnvloeding van inheemse talen erkend moet worden”


Eenvoudige taal voor wie moeite heeft met lezen

Steeds meer kranten, tijdschriften en boeken in makkelijk Nederlands

Ludo Beheydt

Het kan u niet ontgaan: steeds vaker verschijnen er boeken en tijdschriften in makkelijk Nederlands. Zelfs de media doen een inspanning om mensen die moeite hebben met Nederlands, beter te bedienen. Ook overheidsformulieren die traditioneel zeer formeel en stilistisch ingewikkeld waren, worden steeds vaker in eenvoudig Nederlands geschreven. Tot de literatuur toe wordt nu in makkelijk Nederlands aangeboden. Hoe komt dat en wat is makkelijk Nederlands?

Alles bij elkaar is de toegenomen aandacht voor gemakkelijk Nederlands niet alleen nuttig maar zelfs absoluut noodzakelijk

Eens zal de weduwe in bloei weer staan

Over misverstane liedteksten

Marinus A. van den Broek

Niets of niemand is volmaakt. Dat geldt zeker voor het gehoor, dat niet alleen met het klimmen der jaren aan prestatievermogen inboet, maar ons ook op iedere willekeurige leeftijd parten kan spelen, waardoor de communicatie soms negatief kan worden beïnvloed. Zo komt het nogal eens voor dat een tekst verkeerd wordt begrepen en daardoor voor de recipiënt een geheel andere betekenis krijgt. Deze gang van zaken doet zich vooral voor bij het beluisteren van liedteksten en gedichten, en wel in die zin dat men andere woorden meent te horen dan er eigenlijk worden gesproken of gezongen.

Klokje klinkt, vogel zingt,
Ieder op zijn eigen wijs
Kind o Gijs zingt er bij
Tot des Heren lof en pre
i


Column | De spraaktralies

Mira Feticu

Taal is een geneesmiddel. Als je weet hoe je ze moet gebruiken. Want taal kan ook een lange brug zijn waarop je in wanhoop wandelt om in de Seine te springen. Met deze metafoor doel ik op de ontroostbare, in Roemenië geboren, Paul Celan. Die in de taal van de moordenaars van zijn moeder schreef.


ANV

Oproep algemene vergadering 2025
De volgende algemene vergadering vindt plaats op zaterdag 28 juni 2025 om 14.0-0 uur in The Rosendale in Roosendaal.

Ledenvergaderingen Nederland, Vlaanderen en Zuid-Afrika
De ledenvergadering van Nederland vindt plaats op zaterdag 14 juni 2025 om 15.00 uur bij het ANV in Den Haag.
De ledenvergadering van Vlaanderen vindt plaats op zaterdag 14 juni 2025 rond 10.00 uur in Antwerpen.
De datum va de ledenvergadering van Zuid-Afrika is nog niet bekend.

Jouw Nederlands op de kaart 2025
Op vrijdag 9 mei organiseren Universiteit Utrecht, Universiteit Gent, Het Vlaams Talenplatform, Stichting Lezen en het ANV de tweede editie van de ontmoetingslunch Jouw Nederlands op de kaart in Utrecht.
Studenten, scholieren, wetenschappers en professionals uit Nederland en Vlaanderen eten aan ronde tafels, voeren gesprekken en tussendoor zijn er voordrachten. Het thema van dit jaar is Jouw wereld in een boek en gaat over jeugdliteratuur.
Meer informatie

Nieuwe redacteuren Neerlandia
Met ingang van deze jaargang is de redactie van Neerlandia uitgebreid met twee nieuwe redacteuren: Laurens De Vos en Christine van Baalen.


Kroniek

  • Digitaal platform voor studenten en docenten neerlandistiek in het buitenland
  • Maria Kager wint De Bronzen Uil 2024

Boek in de kijker

Het verdriet van Frans-Vlaanderen | Taal, identiteit en geschiedenis in een vergeten regio
Paul van Velthoven

Wido Bourel, Frans en toch Vlaams: Het verhaal van Frans-Vlaanderen,
Uitgeverij Ertsberg,
Antwerpen, 2023,
ISBN 978 94 647 5036 2, 267 pp.
Prijs: € 29,50.


Recensies

Nederlandse letterkunde voor Nederlanders
Laurens De Vos

Jos Joosten, Hoera een boek over Nederlands en Nederlandse letterkunde van nu,
AFDH uitgevers,
Enschede, 2023
ISBN 978 94 931 8341 4,
224 pp.
Prijs: €19,50


Doorgeschoten verengelsing van het hoger onderwijs in Europa
Ludo Beheydt

Robert Wilkinson & René Gabriels (red.), The Englishization of Higher Education in Europe,
Ertsberg, Deurne, 2023,
ISBN 978 94 647 5037 0,
337 pp.
Prijs: € 29,50


Tweemaal Johan, eenmaal Gaspar
Jaap de Haan over drie Hollandse raadpensionarissen
Frank Judo

Jaap de Haan, De eerste minister van de Republiek: De Hollandse raadpensionaris in de zeventiende eeuw,
Amsterdam University Press,
Amsterdam, 2024
ISBN 978 94 637 2209 4
292 pp.
€ 36,99


De 19e eeuw als draaischijf in de geschiedenis
Mieke Langenberg-Tissot van Patot

Niek van Sas, De wentelende eeuw: De geschiedenis van Nederland, 1795-1914,
Prometheus,
Amsterdam, 2024
ISBN 978 90 351 2777 7,
413 pp.
Prijs: € 34,99


De Hertogen van Brabant als basis van de Lage Landen
Ludwig Caluwé

Edward De Maesschalck, De Hertogen van Brabant (640-1430),
Sterck & De Vreese / Davidsfonds Uitgeverij,
Bornmeer / Leuven, 2024
ISBN 978 94 647 1268 1, 320 pp.
Prijs: € 79,-.


Volkse verhalen voor hedendaagse lezers
Paul Catteeuw

Theo Meder, Jens Klein, Imre Koekienbier, Myrthe Osse & Wilma van Ulft, Halfhaantje en de hardrijder: De mooiste, grappigste en griezeligste volksverhalen uit Nederland en Vlaanderen,
Sterck & De Vreese,
Gorredijk, 2024
ISBN 978 94 647 1155 4, 256 pp.
Prijs: € 24,90.


Column | Het grote ongemak

Pieter-Bas van Wiechen

Ik geniet met volle teugen van mijn nieuwe Zuid-Afrikaanse leven. Net als die duizenden landgenoten die hier met hun laptopjes komen overwinteren als afstandwerkers profiteer ik van het weer, aardige mensen en ingewikkelde koffies.
Op het plannen van mijn eerste Botoxbehandeling en het op tijd afkrijgen van mijn stukje voor Neerlandia na, niks aan de hand zou je zeggen. Maar helaas. Mijn gemoedsrust wordt hier regelmatig verstoord door wat ik maar het Grote Ongemak noem.



Och kom nu Heer en toef niet meer
Och, kom nu Heer, ’t hoeft niet meer

Naar inhoudsopgave 2024/4

Naar boven