Hadewijch, maar ook Hazes. Sweelinck, maar ook  het straatlied. Vondel, maar ook Komrij. Het motet, maar ook  het contrafact. De gamba, maar ook de rommelpot. Hoog-Nederlands, maar ook Waterlands. En plat Amsterdams, en Haags, en Vlaams, en Fries.

Wie de geschiedenis van veertig jaar Camerata Trajectina overschouwt, wordt getroffen door de veelzijdigheid van een repertoire, dat geen exclusieven kent. Ook niet in de tijd: ligt het accent onmiskenbaar op het lied in de zestiende en zeventiende eeuw, dan deinzen Louis Grijp en de zijnen niet terug voor stoutmoedige excursies  tot aan de ver afgelegen dertiende eeuw zowel als naar de eigen tijd. Van die reizen brengen ze niet alleen bekend, maar vooral ook onbekend, miskend en zelfs verdwenen repertoire mee. Teksten en genres die in het beste geval opgesloten bleven in de seminarielokalen van onze universiteiten of – erger nog – in de magazijnen van onze bibliotheken, muziek die voor altijd verstomd leek omdat de woorden verloren waren gegaan, verzen waarvan men betwijfelde of ze ooit gezongen waren omdat de muziek ontbrak, dat alles is dankzij Camerata Trajectina weer tot leven gewekt en aan de Nederlandstalige gemeenschap teruggegeven.

            Dat dit mogelijk was, is te danken aan een gelukkig, maar daarom niet voor de hand liggend huwelijk tussen wetenschap en kunst, in dit geval vooral tussen musicologie en muziek. Bijna alles wat Camerata Trajectina heeft gepresteerd is de vrucht van hoogwaardig en – laat ik voor één keer toch niet zuinig zijn op dat vaak misbruikte adjectief – grensverleggend wetenschappelijk onderzoek. In dat opzicht heeft het ensemble zijn oorsprong in het milieu van de Utrechtse muziekwetenschap nooit verraden. Maar het succes van Camerata Trajectina  is zeker evenzeer te danken aan de vakkennis, de creativiteit en bovenal het aanstekelijke speel- en zingplezier waarmee gedreven musici dat oude repertoire telkens opnieuw een ziel weten te geven. Het bewijs daarvan werd vanmiddag eens te meer overtuigend geleverd.

            Voor ons, toehoorders en toeschouwers, blijft daarbij voor het grootste deel aan het gezicht onttrokken hoe de talenten van de diverse leden van het ensemble elkaar aanvullen en bevruchten. Uit het boeiende boek van Jolande van der Klis blijkt echter dat vindingrijkheid en lef, zakelijke en financiële know-how, technische bekwaamheid, improvisatietalent, muzikale vakkennis en acteertalent  in de groep telkens weer een chemisch proces op gang brengen dat het ensemble voortdurend naar nieuwe uitdagingen en daarmee naar nieuwe hoogten stuwt. Daarbij valt op hoe Camerata Trajectina er steeds weer in slaagt voortreffelijke ‘compagnons de route’ met de meest uiteenlopende kwaliteiten voor haar projecten te winnen. Dat dit telkens opnieuw lukt, kan m.i. slechts verklaard worden door de grote creativiteit en de generositeit die van de groep uitgaat. En generositeit is slechts mogelijk als je zelf veel te geven hebt.

            Dit alles leidt tot performances en opnames die telkens weer het wonder tot stand brengen dat ze  in cultuur-historisch opzicht uiterst goed verantwoord zijn en doordacht, en zich toch nooit aan steriel academisme bezondigen, maar integendeel sprankelen van frisheid. Elk concert, elke opname van Camerata Trajectina is een welsprekend pleidooi voor de levenskracht, ook nu nog, van het Nederlandse en Vlaamse literaire en gezongen erfgoed, en tegelijk voor de zo vruchtbare verbinding tussen kunst en geesteswetenschappelijk onderzoek. Wij allen, vrienden en sympathisanten van Camerata Trajectina, zijn het Algemeen-Nederlands Verbond dankbaar dat het de uitzonderlijke bijdrage van het ensemble aan het Nederlandstalige cultuurleven heeft onderkend, en dit jubileum nog feestelijker heeft gemaakt dan het al was door Camerata Trajectina zijn Visser-Neerlandiaprijs voor Cultuur toe te kennen.