Met haar debuut De buitengewoon geslaagde opvoeding van Frida Wolf heeft Maria Kager De Bronzen Uil 2024 gewonnen. Zij ontving de prijs en de cheque t.w.v. 10.000 euro uit handen van Ramy El-Dardiry, die vorig jaar de prijs won met Tussen morgenzee en avondland.

De jury: “Brons is de eerste stap naar goud. De zes auteurs op de shortlist hebben elk hun eigenzinnig stapje naar goud gezet, maar de stap van één debuut reikte iets verder.
Omdat het hoofdpersonage van dit boek de demonen van toen, jaren geleden, weet te overleven, soms met fratsen, soms met gezond verstand.
Omdat het volwassen geworden kind het krachtigst uit de rouw is gekomen. Omdat het een verknipt vormexperiment is met de allure van een gezelschapspel zonder regels, maar dat dit – wonder boven wonder – geen belemmering vormt: het heerlijk geflipte verhaal blijft doorstomen als een trein met vleugels.
Omdat je als lezer zou willen dat het papieren hoofdpersonage, met een vingerknip, een mens van vlees en bloed zou worden die je meteen uitnodigt, lekker naast jou, in de sofa, en je haar kunt vragen: vertel maar verder, Frida, straks, na het eten.”

Frida’s excentrieke vader is niet geschikt voor de rol van vader en ook niet voor die van gevangenisdirecteur. Hij drinkt en rookt te veel, neemt zijn dochter mee uit stelen, geeft haar zelfverdedigingslessen met echte wapens en voelt meer affiniteit met de gedetineerden in de koepel dan met zijn collega’s bij Justitie. Als het evenwicht in huis wordt verstoord door een noodlottig ongeluk, begint de gevangenis een steeds grotere rol in het gezinsleven te spelen.
Jaren later vraagt Frida zich af in hoeverre de koepel haar leven heeft bepaald. Je kan het kind uit de gevangenis halen, maar hoe haal je de gevangenis uit het kind?

Maria Kager (1978) groeide op in Haarlem. Ze promoveerde in de literatuurwetenschappen aan Rutgers University (VS), en publiceerde in o.a. De Gids, Tirade, De Reactor en De Groene Amsterdammer. De buitengewoon geslaagde opvoeding van Frida Wolf is haar debuutroman.

De jury over de boeken op de shortlist
Er wordt veel verloren in deze wereld. Kijk naar de grote buitenwereld en je ziet het verlies van idealen en mensenlevens. Ook binnenshuis hoort verlies bij het meubilair van het leven. Niemand ontsnapt eraan. Het is misschien dan ook niet verwonderlijk hoeveel van deze debuten over verlies gaan, over rouw en troost.
De jongen met wie je naar school fietst en die gegrepen wordt door een auto. Je beste vriend die met de noorderzon verdwijnt. De tijd die knaagt aan de herinneringen aan je dierbaren. Vaders en moeders die ons ontglippen. Je ambacht waar je je ziel in kwijt kon, vermalen door de nieuwe tijden. Je grote liefde met wie je elk contact verliest.
Verlies, rouw ; schrijvers ontsnappen er niet aan, hun lezers al evenmin. Maar het moge een troost zijn, en lang geen schrale; in deze debuten wordt het verlorene gekoesterd en geliefd. Ik hoor u denken: kommer en kwel, en het is buiten al zo koud en zo donker.
Edoch, de mens bezit een uniek wapen, met name: de lach. We hebben het niet over buldergelach of billengeklets, maar over eerder droge ironie met een fluwelen afdronk. Tragikomisch dus. Treur- en blijspel. Gevoel voor verdriet begint immers bij gevoel voor humor Het was dan ook een waarlijk genoegen om in bijna al deze boeken eindelijk nog es te mogen glimlachen, soms grimlachen, maar toch.
En er is nog meer. Al even deugddoend is dat deze shortlisters voor het avontuur kiezen, dat ze het lef hebben voor een format te gaan dat al even eigengereid is als veel van de hoofdpersonages. Mag het es iets anders zijn, ja, het mag es iets anders zijn, graag zelfs.

Trouwens, de Bronzen Uil gaat niet over verliezen.
Het mag goedkoop klinken, maar wie op de shortlist staat heeft al gewonnen.”

Shortlist
• De buitengewoon geslaagde opvoeding van Frida Wolf (Maria Kager, De Arbeiderspers)
• Ossenkop (Manik Sarkar, Hollands Diep)
• Schuilhuisje (Lena Kurzen, Nijgh & Van Ditmar)
• Treurwil (Rik Van Puymbroeck, De Bezige Bij)
• W. (Tiemen Hiemstra, Das Mag)
• Waar zijn de wolken (Suzanne Grotenhuis, Borgerhoff & Lamberigts).

De jury
Peter Van den Eede (voorzitter), Majida Bellal, Marleen Bongers-Dek, Wim van Gelder, Melissa Giardina, Rashid Mohammad Hosseini, Sylvain Peeters, Sofie Vandamme en Lenny Vos.

Lezersprijs

Ook het publiek en de lezersjury’s van Antwerpen Leest, Brugge Leest, Gent Leest, Leuven Leest, Oostende Leest, het ANV en het Willemsfonds kozen voor De buitengewoon geslaagde opvoeding van Frida Wolf. Hiervoor kreeg auteur Maria Kager een kunstwerk.

De Bronzen Uil is een initiatief van het Willemsfonds in samenwerking met het ANV.

Gent, 30 november 2024